عوامل موثر در ارزهای دیجیتال
یکی از ویژگی‌های شاخص بازار ارز دیجیتال , نوسانات شدید بها در آن است . این نوسانات تا به امروز به ارتقاء چشمگیر سود و یا این که خسارت بعضی فعالان این حوزه انجامیده است . ولی چرا قیمت ارز دیجیتال ( مانند بیت کوین , اتریوم و … ) این قدر بالا و پایین میرود .
او‌لین نکته‌ای که بایستی در لحاظ داشته باشیم , تفاوت بین دو معنا اساسی «قیمت» ( price ) و «ارزش» ( value ) در ارز رمزپایه است . ارزش یک ارز دیجیتال فقط به معنای هزینه‌ای است که استفاده کننده به هنگام خرید آن می بایست بپردازد . البته قیمت معنی دیگری داراست و به معنای منافع و سودمندی‌های آن ارز دیجیتال رمزپایه است . ارزش ارز دیجیتال به بها آن مربوط است , بلکه به «ارزش تصوری» ( perceived value ) آن مربوط است . کارداران گزینش کننده ارزش یک ارز دیجیتال بر طبق همین قیمت صورت میگیرند .
حالا بیایید به بررسی این عوامل بپردازیم :
ادله نخستین : عرضه و تقاضا
عرضه و تقاضا دلیلی موءثر در گزینش بها هر گونه ارز دیجیتال است . زمانی یک ارز دیجیتال به صورت گسترده عرضه شود البته تقاضای چندانی برایش وجود نداشته باشد , بها بالایی هم نخواهد داشت . برعلیه , زمانی عرضه یک ارز دیجیتال زیاد محدود و ناچیز باشد اما تقاضای متعددی در بازار برایش وجود داشته باشد , قیمتش ارتقاء مییابد . اصلی‌ترین ادله ارتقاء شدید بها بیت کوین را می‌توان در همین بالا بودن تقاضا و فقدان عرضه آن دانست .
عامل دوم : کاربردپذیری
اکثری از اشخاص به خاطر کاربردهایی که یک ارز دیجیتال دارااست , آن را خرید و فروش مینمایند . هر قدر یک ارز دیجیتال بیشتر کاربردی باشد و سودمندی بیشتری به همراه داشته باشد , استقبال بیشتری از آن میشود , چون یوزرها آن را باارزش‌تر می دانند . برای مثال , اتریوم را در نظر بگیرید . اتریوم یک پلتفرم نوشته گشوده است که به یوزرها قابلیت تعریف و فعال‌ساز‌ی برنامه‌های غیرمتمرکز ( Dapp ) ویژه خود را میدهد .
بها ارز دیجیتال به دست اندرکاران مختلفی اعم از کاربردپذیری آن مربوط است .
پروژه اتریوم از حیث اکثری از اشخاص دارای فایده است , چون برنامه‌های غیرمتمرکز متعددی مبتنی بر آن ساخته شده است که میکوشد مشکلی مختص را برطرف نماید . برای مثال می‌توان از برنامه تن‌اکس ( TenX ) برای حل مسایل مرتبط با صرف ارز دیجیتال و یا این که اترتوییت ( EtherTweet ) برای راه اندازی پلتفرم رسانه‌ای ضد سانسور اشاره نمود . این پروژه‌ها باعث می‌گردد پروژه مامان یعنی اتریوم دوچندان دیدنی جلوه نماید . یوزرها برای ساخت برنام‌های خویش بایستی پاره ای ارز دیجیتال اتریوم بخرند و همین فرمان سبب ساز ارتقا تقاضا برای آن می شود .
در صورتی‌که یک ارز دیجیتال بتواند مشکلی را حل نماید , قیمت بیشتری خواهد داشت . به همین علت است که کاربردپذیری از مهمترین مواقعی است که می بایست در موضوع سرمایه‌گذاری بر روی ارزهای دیجیتال در حیث بگیریم . در حالتی‌که یک ارز دیجیتال بتواند مساله‌ای دوچندان حساس را حل نماید اما این کاربرد در ارزش آن رفلکس نیابد , نشانگر آن است که بها کنونی آن پایین‌تر از بها واقعی‌اش است . این نکته به سرمایه‌گذاران امداد مینماید ارز دیجیتال متبوع را با قیمتی به مراتب پایین‌تر از بها حقیقی خویش خریداری نمایند و در آتی که بها آن ارتقاء یافت , از سود بالایی برخوردار شوند .
همچنین بخوانید : بازار ارزهای دیجیتال و دوره حباب دات کام در دهه ۹۰
عامل سوم : هیجان در بازار
خبرها مثبت و منفی و موج احساساتی بعداز آن از سایر دست اندرکاران گزینش کننده ارتقا یا این که کاهش بها یک ارز دیجیتال به شمار می روند . برهان پیدایش این مسائل این است که احساسات می توانند قیمت ادراکی یک ارز دیجیتال را در ذهن مخاطب تغییر تحول دهد .
اتفاقی که برای ام‌تی گاکس اتفاق افتاد نمونه خیر در این مورد است . ام‌تی گاکس یک صرافی دیجیتال بیت کوین ساکن در ژاپن بود که نقشی کلیدی در تراکنش‌های بین‌المللی این ارز در دنیا داشت . دیدنی است بدانید حدود ۷۰ درصد از تراکنش‌های بیت کوین تا یک سری سال به وسیله این صرافی دیجیتال صورت می‌گرفت . به خاطر پیدایش یک خلل امنیتی در تارنما این صرافی آنلاین , حدود ۸۵۰ هزار بیت کوین به سرقت رفت یا این که ناپدید شد و این صرافی هم برای مدتی عمل خویش را متوقف کرد . در طی این زمان , بها بیت کوین ۳۶ درصد کاهش یافت که‌این نشانگر نگرش منفی مخاطبان در آن زمان نسبت به بیت کوین بود . در واقع اتفاقی که برای ام‌تی گاکس رویداد تاثیری منفی بر نگرش مردمان داشت .
ولی بیت کوین بعداز یک عصر کاهش قیمت توانست مجدد رشدی رو به بالا در بها را تجربه نماید . با این حال این اتفاق افتاد نشانگر اهمیت استدلال رمانتیک در گزینش بها است . کاربردپذیری بیت کوین پیش و بعداز روی داد ام‌تی گاکس اثبات بود ( چون در هر حال تحت عنوان ابزاری برای تبادل پول به کار می رفت ) ولی بینش رمانتیک نسبت به آن تاثیر متعددی به بها آن داشت . برهان کاربردپذیری هنگامی بیشترین تاثیر را در ارزش دارااست که یک ارز دیجیتال بتواند مساله‌ای حیاتی و دور از شوخی را به شکلی مناسب حل نماید و فقط در‌این‌صورت است که بها آن چندان نوسان نخواهد کرد .
عامل چهارم : دشواری استخراج ( ماینینگ )
بیت کوین و یک سری ارز دیجیتال دیگر بر نوعی بلاک چین مبنی بر گواه ثابت کار ( PoW ) پایدار می باشند . ( برای شناخت بیشتر با این مسائل , مقاله «گواه ثابت کار ( proof of Work ) را مطالعه بفرمایید . ) در‌این جور از ارزهای دیجیتال , دشواری استخراج یکی دست اندرکاران انتخاب کننده بها است . مراد از دشواری استخراج , میزان مشقت یافتن قیمت هش مطلوب برای هش تارگت است . در‌حالتی که استخراج یک ارز دیجیتال مشقت بار نباشد , عرضه آن بیشتر خواهد بود و در سود ارزش آن هم پایین‌تر است . البته دشواری بیشتر استخراج یک ارز دیجیتال به‌این معناست که در صورت ارتقاء تقاضا قابلیت و امکان ارتقا عرضه نیست و همین فرمان به ارتقا بها آن می‌انجامد . اما آشنایی ظریف ریزه کاری مرتبط با مشقت استخراج هر ارز دیجیتال نیازمند داده ها فنی و کارشناسانه در رابطه آن است . در هر حال , دشواری استخراج هم یکی دیگر از کارداران تاثیرگذار بر ارزش یک ارز دیجیتال به شمار میرود .